By Bundesarchiv, Bild 183-S0523-0030 / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0
#projektODRA –
Porządkowanie, Interpretacja, Korekta, Przybliżanie
Ordnen, Deuten, Richtigstellen, Annähern
Schweizerisch-Polnisch-Deutsches Kooperationsprojekt
Kooperationspartner / Grupa projektowa:
- Prof. dr Marko Demantowsky (Uniwersytet Edukacyjny FHNW, Uniwersytet w Bazylei), Dr. Björn Klein (współpracownik), mgr Marvin Rees (współpracownik)
- Prof. dr Krzysztof Ruchniewicz (Centrum Willy Brandta, Uniwersytet Wrocławski), mgr Dominika Uczkiewicz (współpracownik)
- Dr. Jürgen Hermes (Instytut Nauk Humanistycznych Cyfrowych / Institut für Digital Humanities, Uniwersytet w Kolonii), Dennis Demmer (współpracownik)
- Moritz Hoffmann, M.A. (historyk, Walldorf)
Finanziert von der Stiftung Erinnerung- Verantwortung -Zukunft (EVZ, Berlin) und der Pädagogischen Hochschule FHNW, Muttenz u.a. (Schweiz) / Finansowanie projektu: Fundacja „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość“, Uniwersytet Edukacyjny FHNW
Laufzeit / Czas trwania: Betaphase 2019/2020
ODRA – problem I cel / #ODRA-Anliegen und Ziel
Opracowanie i prowadzenie dwujęzycznej (d/pl) cyfrowej redakcji, która reaguje na bieżące historyczno-polityczne debaty na temat stosunków polsko-niemieckich i interweniuje zarówno ad hoc, jak i strategicznie cyfrowo. Celem jest przygotowanie i przetestowanie cyfrowego instrumentu polityki historycznej, który może być wykorzystywany do reagowania na fałszywe wiadomości na bieżąco, w oparciu o wiedzę naukową, ale również będzie odpowiedni dla grupy docelowej.
Aufbau und Pilot einer zweisprachigen (d/pl) digitalen Fachredaktion, die auf aktuelle geschichtspolitische Debattenbeiträge zum deutsch-polnischen Verhältnis reagiert und sowohl ad hoc als auch strategisch digital interveniert. Entwickelt und erprobt werden soll ein geschichtspolitisches digitales Instrument, mit dem man wissenschaftsbasiert, aber adressaten*innengerecht zeitnah und themenfundiert auf Fake News reagieren kann.
Punkt wyjścia / Ausgangslage
Jeszcze kilka lat temu zniknięcie przedcyfrowych barier wydawniczych było uznawane za obietnicę demokratyzacji XXI wieku. Jednak już od kilku lat można zauważyć, że ta fundamentalna zmiana w mediach nie prowadzi automatycznie do wdrożenia dorobku wiedzy i rozumu politycznego. Dzięki coraz precyzyjniejszym algorytmom dostosowanym do potrzeb użytkowników, wiele kanałów mediów społecznościowych wpływa na wszystkie dziedziny życia. Zmiany te znajdują swoje odbicie w określeniu „fałszywe wiadomości“, „boty społeczne“ lub „fabryki trolli“. Obecne stosunki polsko-niemieckie są silnie kształtowane przez złożoną historię zarówno państw, jak i „narodów“. To właśnie podzielona, ogarnięta konfliktami przeszłość i historia dwustronnych stosunków czyni je w obu krajach wysoce podatnymi na tradycyjne błędne wyobrażenia lub celowe i skoordynowane błędne informacje. Zamierzamy – w sposób naukowo uzasadniony – włączyć się z szybką cyfrową kontrinformacją.
Das Schwinden der vordigitalen Publikationsbarrieren galt bis vor wenigen Jahren als Demokratisierungsversprechen des 21. Jahrhunderts. Seit einigen Jahren ist allerdings spürbar, dass dieser fundamentale Medienwandel doch nicht automatisch zur Durchsetzung von historisch fundiertem Wissen und politischer Vernunft führt. Gestützt durch immer präzisere, auf die User*innen zugeschnittene Algorithmen nehmen eine Vielzahl an Social-Media-Kanälen Einfluss auf alle Lebensbereiche. Zugespitzt finden sich diese Veränderungen im Begriff der “Fake News“, “Social Bots” oder “Trollfabriken” wieder. Das gegenwärtige deutsch-polnische Verhältnis ist durch die komplexe Geschichte beider Staaten und “Völker” in ausserordentlicher Weise geprägt. Gerade durch die geteilte konflikthafte Vergangenheit und Beziehungsgeschichte beider Länder, ist die Anfälligkeit hoch für tradierte Fehlkonzepte oder bewusste und koordinierte Falschinformation. Hier wollen wir – wissenschaftlich begründet – mit schneller digitaler Gegen-Information ansetzen.
Nasz #projektODRA / Unser #projektODRA-Ansatz
Grupa projektowa wykorzysta nowe narzędzie monitorowania (MT – Monitoring-Tool) zaprogramowane przez Nauk Humanistycznych Cyfrowych ( Institut für Digital Humanities) w Kolonii. Narzędzie pozwoli na przegląd aktualnych opinii wyrażanych na stronach WWW w języku niemieckim i polskim w odniesieniu do historii stosunków bilateralnych. Poziom merytoryczny gwarantuje polsko-niemieckie kierownictwo redakcyjne Krzysztofa Ruchniewicza i Marko Demantowskiego. Historyk Moritz Hoffmann (Walldorf), specjalizujący się w internetowych metodach mediacji, oraz polsko-niemiecki duet historyków historii najnowszej Björn Klein (Bazylea) / Dominika Uczkiewicz (Wrocław) będą odpowiedzialni za zarządzanie redakcyjne własnymi kanałami społecznościowymi projektu oraz portalem internetowym.
Opracowane narzędzie monitorujące, stanowiące centrum projektu, będzie realizowane jako serwis internetowy. Pozwala to na interwencję/włączenie się w debaty z wyprzedzeniem i na bieżąco. Te dwujęzyczne interwencje prowadzone są w szczególności na dwóch kanałach:
a) marketing ukierunkowany na Instagram jako główne medium dla młodzieży poniżej 25 roku życia;
b) seria internetowa YouTube, na której tematy cyklicznie identyfikowane przez narzędzie monitorujące będą podejmowane i omawiane w sposób ukierunkowany w krótkich filmach wideo (czas trwania maksymalnie 3-5 minut).
Uzyskane w ten sposób treści będą podlegać systematycznej ocenie w grupach fokusowych tworzonych przez polskich i niemieckich uczniów. Kod narzędzia monitorowania zostanie opublikowany na licencji open source.
Die Projektgruppe wird an dieser Stelle ein neuartiges Monitoring-Tool (MT) einsetzen, das vom Institut für Digital Humanities in Köln programmiert wird. Das Tool wird eine Live-Übersicht zu aktuellen beziehungsgeschichtspolitischen Meinungsäußerungen deutscher und polnischer Sprache im WWW liefern. Die geschichtspolitische Expertise wird durch die doppelte deutsch-polnische Redaktionsleitung von Ruchniewicz und Demantowsky gewährleistet. Der auf webbasierte Vermittlungsmethoden spezialisierte Historiker Hoffmann (Walldorf) und ein deutsch-polnisches Neuzeithistoriker-Duo Klein (Basel) / Uczkiewicz (Wroclaw) werden die projekteigenen Social-Media-Kanäle und das Webportal redaktionell betreuen. Das entwickelte Monitoring-Tool wird als Webservice realisiert und bildet den Knotenpunkt des Projekts. Es ermöglicht, antizipativ und tagesaktuell in die Debatten eingreifen zu können. Diese zweisprachigen Interventionen werden insbesondere auf zwei Kanälen durchgeführt:
a) Gezieltes Marketing auf Instagram als Hauptmedium junger Menschen unter 25 Jahren.
b) Eine YouTube-Webserie, auf dem als vom Monitoring-Tool wiederkehrend erkannte Themen aufgegriffen und fokussiert in kurzen Videos von max. 3-5 Minuten besprochen werden. Die so erzeugten Inhalte werden systematisch mit Fokusgruppen von Schüler*innen in Polen und Deutschland evaluiert. Der Code des MonitoringTools wird unter Open-Source-Lizenz veröffentlicht.
This project is supported by EVZ Foundation.
Oderbrücke Bienenwerder by Christian Y. Schmidt (2019)
